Kies bewust Lokaal vraagt het zich sterk af?
De fractievoorzitter van Kies Bewust Lokaal heeft in het dossier omtrent het dienstencentrum voor asielzoekers te maken gehad met ernstige verwarring, tegenstrijdige adviezen en vermoedens van onzorgvuldig en onrechtmatig handelen door het college. Op basis van gesprekken met de burgemeester en de griffier bleek geen eenduidigheid over de status van verstrekte informatie (geheim of vertrouwelijk), hetgeen ons heeft bewogen tot nader onderzoek. Een feit is dat het alleen aan de fractievoorzitters is verstrekt en onder strikte geheimhouding. Een feit is dat dan alleen de raad bevoegd is om deze geheimhouding op te heffen. Wij zoeken het uit en willen graag het gesprek eerst aangaan.
De eerste poging is mislukt toen wij het onderwerp schending geheimhouding wilde agenderen stemde de partijen Burgerbelang, Groenlinks, PvdD, PVDA,D66 en de CU tegen. Doordat wij van mening zijn dat dit echt ernstig is zijn wij verder gaan zoeken. Normaal doe je dit va de griffier echter deze had ons al geadviseerd het was geheimhouding schending en het reglement van orde heeft een wijziging nodig. De burgemeester sprak echter van schending vertrouwelijkheid. Ja wat moet je dan als je deze twee partijen hebt die je van juiste info moeten voorzien. Inmiddels heeft de Stadspartij een motie van treurtnis ingediend dus is er iig ruimte om dit te gaan bespreken. Deze week zullen er nog diverse vragen volgen vanuit Kies Bewust Lokaal welke wij dan ook meewillen nemen in het gesprek. Wij hebben het laten toetsen aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
De volgende beginselen van behoorlijk bestuur lijken structureel geschonden:
1. Zorgvuldigheidsbeginsel
Wat ging er mis?
- Tegenstrijdige adviezen van burgemeester en griffier over de status van informatie.
- Onvoldoende duidelijke of transparante informatievoorziening over geheimhouding aan raadsleden.
- Onduidelijkheid over wie wanneer is geïnformeerd, en of de wethouder heeft gehandeld op basis van juridisch of bestuurlijk advies.
- Wethouder wie op tv informatie uit vergaderingen deelt.
- Een nieuwsbrief van een ander raadslid met informatie terwijl hij nooit bij de vergadering is geweest….
Waarom in onze ogen onzorgvuldig?
Het college heeft onvoldoende zorg gedragen voor een transparante en eenduidige omgang met geheime informatie, wat verwarring en ongelijkheid in informatiepositie heeft veroorzaakt.
2. Gelijkheidsbeginsel / Fair play-beginsel
Wat ging er mis?
- Alleen fractievoorzitters zijn geïnformeerd onder geheimhouding; de rest van de raad niet.
- Informatie is door een wethouder gedeeld in de media, terwijl raadsleden zelf hierover geen publieke reactie mochten geven.
Waarom in strijd?
Dit heeft geleid tot een ongelijke informatiepositie binnen de raad, hetgeen in strijd is met het artikel 88 lid 5 van de Gemeentewet, dat stelt dat alle raadsleden toegang moeten hebben tot geheime informatie die aan raadscommissies is verstrekt.
3. Vertrouwensbeginsel
Wat ging er mis?
- Informatie uit besloten overleggen is openbaar gemaakt zonder dat de gemeenteraad daarover heeft besloten.
- De wethouder heeft informatie gedeeld in strijd met art. 272 van het Wetboek van Strafrecht.
Waarom ernstig?
Hiermee is het vertrouwen in de vertrouwelijkheid van bestuurlijke overleggen en de integriteit van het bestuursproces ernstig geschaad. Raadsleden kunnen niet functioneren als ze niet weten welke informatie zij mogen gebruiken en hoe die geïnterpreteerd wordt door het college.
4. Legaliteitsbeginsel
Wat ging er mis?
- Geheimhouding is opgelegd aan een deel van de raad, wat in strijd is met de wettelijke verplichting om geheime informatie aan de hele raad beschikbaar te stellen.
- De raad is gepasseerd bij de beslissing tot opheffing van de geheimhouding, wat strijdig is met artikel 88 lid 6 van de Gemeentewet.
Waarom onrechtmatig?
De wet schrijft duidelijk voor dat bij het opleggen en opheffen van geheimhouding de raad een centrale rol speelt. Het college mag deze bevoegdheid niet naar zich toetrekken.
III. Conclusie: structurele bestuursproblemen
Deze casus overstijgt een incident. Er lijkt sprake te zijn van een structureel probleem in de bestuurscultuur waarin:
- De gemeenteraad onvoldoende wordt betrokken,
- De wet- en regelgeving niet consequent wordt nageleefd,
- Gelijke behandeling van raadsleden wordt genegeerd,
- En de positie van de raad als hoogste orgaan ondermijnd wordt.
IV. Aanbevelingen van Kies Bewust Lokaal
Kies Bewust Lokaal roept op tot:
- Een onafhankelijk onderzoek naar de gang van zaken rond de omgang met geheime informatie.
- Een openbaar raadsdebat over de rechtsstatelijke gevolgen van deze werkwijze.
- Duidelijke afspraken en waarborgen voor toekomstige omgang met geheime informatie, in lijn met artikel 88 Gemeentewet.
Slotopmerking
De gemeenteraad is geen toeschouwer maar medeverantwoordelijk voor de handhaving van de democratische rechtsorde binnen onze gemeente. Dit dossier vraagt om heldere reflectie en krachtige actie